Korte inhoud

Zoals de titel al aangeeft, gaat het hier om een boek waarin oude bronnen zijn geraadpleegd om de vroegste geschiedenis van de Football Association, de Engelse voetbalbond, op papier te stellen. Die geschiedenis begint niet in 1863, het jaar van oprichting van de FA, maar al eerder. Voor die tijd bestonden er al verschillende sets met regels voor het voetbal en de roep om een enkelvoudige en eenduidige set regels, die voor iedereen hetzelfde zou zijn, werd steeds luider. Om die reden kwamen in oktober 1863 in de Freemason’s Tavern in Londen de vertegenwoordigers van de diverse kostscholen en andere organisaties/clubs die (een soort) voetbal speelden, bijeen.

De eerste vergadering werd een ontwerptekst voorgesteld. Er volgden nog vier kleurrijke en soms dramatische vergaderingen. Omdat een aantal clubs/scholen het niet eens waren met de voorgestelde regels, scheidden zij zich af (om later een rugbybond op te richten). Uiteindelijk werd op 8 december 1863 een document met 13 regels aangenomen. Dit boek doet verslag van alle vergaderingen uit de eerste twintig jaar van het bestaan van de FA, gelardeerd met krantenartikelen, lijsten van nieuw aangesloten clubs en verslagen van voetbalwedstrijden (waaronder de allereerste FA Cup finale en de allereerste interland tussen een Schots en een Engels elftal). Ook voor elke wijziging van de regels (en dat waren er nogal wat die eerste jaren) is plaats ingeruimd.

Een pagina uit het eerste notulenboek van de FA

Waarde voor de scheidsrechter

Geen, maar dat is te verwachten. Dit dunne boek is een weergave van de vroegste geschiedenis van de FA, en hoewel er duidelijk uit naar voren komt waarom en wanneer de scheidsrechter voor het eerst zijn opwachting maakte, staat de arbitrage niet centraal. Wat Tony Brown wel doet, is inzichtelijk maken dat het een worsteling was die eerste jaren en dat het weinig had gescheeld of de FA had het, door interne strubbelingen, niet overleefd. Pas met de instelling, in 1871, van de FA Cup en de aansluiting van de rivaliserende voetbalbond van Sheffield, werd de weg geplaveid voor het moderne voetbal.

Het is geen boek dat prettig weg leest. Heel leuk is het niet bladzijden lang de vele wijzigingen in de regels te lezen, met gebakkelei over – bijvoorbeeld – de precieze bewoording van de inworpregel. Ook de lijsten met aangesloten clubs maken het boek schijnbaar een herhaling van zetten. Verder zijn de notulen van vergaderingen niet altijd aangenaam leesvoer. De krenten in de pap zijn de verslagen, uit kranten en sportbladen, van voetbalwedstrijden uit die tijd. Deze geven goed inzicht in de speelstijlen en het gedrag op en rond de velden van die tijd.

Slotoordeel

Dit is geen boek dat je even uit de kast pakt om een avond weg te dromen. Het is vooral bedoeld voor sporthistorici en is als zodanig bijzonder waardevol. Nergens anders is zo uitvoerig en gedetailleerd beschreven hoe de Football Association zich in de eerste jaren van haar bestaan een plek in de Engelse samenleving moest verwerven. Makkelijk was dat allerminst, dat maakt dit boekje wel duidelijk.

Afgezien van de historische waarde, blinkt dit boekje vooral uit door de plaatsing van verslagen van voetbalwedstrijden en ingezonden lezersbrieven. Deze teksten vormen het cement, het verband tussen de vele spelregelwijzigingen en notulen. Zo wordt duidelijk hoe het voetbal zich mettertijd ontwikkelde van een zootje ongeregeld tot een op één leest geschoeide sport.